Een leven in licht

Winterblues: tips vanuit het Verre Oosten

Winterblues: tips vanuit het Verre Oosten

Januari is bij uitstek een maand dat alles net even wat moeizamer lijkt te gaan. Ook al ligt de kortste dag alweer in het verleden, het is nog steeds donker. En koud. Grijs bovenal. De feestdagen zijn voorbij – hoewel we hun positieve of negatieve weerslag nog goed kunnen voelen – en nieuwe plannen om naar uit te kijken beginnen vaak pas vanaf februari. De winterblues!

De wondere wereld van spiritualiteit en holistische geneeskunde

De Oosterse gezondheidsfilosofie fascineert me en hoe meer ik erover leer hoe mooier het wordt. Het richt zich niet enkel op medicijnen, meer nog op een gezonde levensstijl. Op het voorkomen boven genezen. Bekeken door een holistische bril; de mens in het licht van een groter geheel waarbinnen alles met elkaar verband houdt.

De Oosterse geneeskunde is een belangrijke schakel in mijn herstel geweest. Als vanzelf pakte ik na mijn val het mediteren fanatiek op en dompelde ik me gretig onder in de wondere wereld van spiritualiteit en holistische geneeskunde. Van het lezen van wijze lessen van spirituele leermeesters tot het ondergaan van verschillende alternatieve geneeswijzen en het verdiepen van mijn yoga en meditatie practice. Onwaarschijnlijk interessant vind ik het allemaal. Eén grote ontdekkingstocht, die in het begin – geef ik nu toe – bijna leek op een wanhoopsgreep naar controle; diezelfde controle waar ik me zo naarstig van wilde verlossen.

Des al niet te min, nu ik de wanhoop lang voorbij ben en vol energie, maar mét innerlijke rust, in het leven sta, weet ik twee dingen heel zeker: 1) over de Oosterse visie op gezondheid wil ik nog veel meer leren en 2) het transformatieproces dat ik heb ervaren (en ervaar) wil ik doorgeven aan iedereen die ervoor openstaat. Oh en 3) het werkt! Om deze redenen begon ik het afgelopen jaar een opleiding tot Iokai Shiatsu therapeute.

Ki als drijvende kracht achter gezondheid

Iokai Shiatsu is een manuele therapie uit Japan gebaseerd op Ki – zoals vrijwel alle Oosterse geneeswijzen. In het Chinees zeggen ze Qi; uitgesproken als Tsji, wat je wellicht vanuit de yogales kent. Grof vertaald betekent dit ‘levensenergie’. Het is de kracht die voor beweging en informatie zorgt, in ons lichaam maar ook om ons heen. In ons lichaam stroomt Ki via twaalf energiebanen, dit zijn de meridianen. Via deze weg houdt Ki ons lichamelijk en emotioneel vitaal. Shiatsu werkt op de meridianen, zorgt ervoor dat Ki vrij kan stromen en ondersteunt zo het zelfhelende vermogen van het lichaam.

Terug naar het winterseizoen: wat kunnen we leren van de Oosterse gezondheidsfilosofie?

Verzet je niet, maar ga erin mee. Dat is de hoofdboodschap. Elk seizoen heeft haar eigen kenmerken en door onze levensstijl daarop aan te passen creëren we meer balans tussen ons lichaam en externe omgevingsfactoren.

De Oosterse gezondheidsleer gaat over het in harmonie leven met jezelf, anderen en de natuur. Lang lang geleden veranderde de levensstijl van mensen als vanzelf met de seizoenen mee. We doen dit ergens – wellicht onbewust – natuurlijk nog steeds, maar de Westerse maatschappij oefent ook druk op ons uit om ons te verzetten tegen de natuurlijke veranderingen van de seizoenen. We moeten alles ALTIJD maar kunnen, ALTIJD even effectief en ALTIJD actief.

Maar ‘s winters overheerst er een Yin energie; donker, koud, rustig en naar binnen gekeerd. Dit in tegenstelling tot de zomer waar een Yang energie domineert: licht, warmte, activiteit en naar buiten gericht. Logisch is het dus niet dat we het hele jaar door maar aan willen staan en verwachten altijd maar te presteren op de top van ons kunnen.

Winters staan in het teken van Yin en nierenergie

Elk seizoen is verbonden met een orgaan en in de winter zijn dit de nieren. Je wilt hen daarom wat extra aandacht geven in deze donkere maanden, aangezien uitputting van de nierenergie op de loer kan liggen.

In de Westerse geneeskunde zijn belangrijke functies van de nieren het afvoeren van afvalstoffen waardoor het bloed gereinigd wordt, het reguleren van de vochtbalans, en ze spelen een grote rol bij de aanmaak van rode bloedcellen en het opnemen van vitamine D.

De Oosterse geneeskunde gaat nog een stapje verder. Naast de fysieke functies onderschrijven zij de nieren als dé bron van alle vitale levensenergie. Zo regelen ze bijvoorbeeld ons voortplanten en rijping. In de nieren wordt Ki namelijk opgeslagen; een reserve opgebouwd waar in drukke of stressvolle tijden een beroep op gedaan kan worden.

Een verzwakte nierenergie kenmerkend voor burn-outs

Een burn-out kan veroorzaakt worden door het altijd maar druk zijn en een allesoverheersend gevoel van gejaagdheid. Maar in tijden van té druk en té veel kunnen de nieren geen reserves opbouwen, met een verzwakte nierenergie als gevolg. Dit kan je onder andere herkennen aan dun, slap of grijzend haar, een slechter gehoor of tinnitus (oorsuizen), klachten in de onderrug, donkere wallen en een algeheel futloos gevoel. Daarbij vertegenwoordigen de nieren in de Oosterse geneeskunde ook wilskracht. Wat maakt dat een verzwakte nierenergie kan leiden tot angst en onzekerheid.

Ai! Akelig herkenbaar vanuit mijn burn-out periode. Maar geen reden om mezelf daarover te bekritiseren of druk te maken, interessanter zijn de adviezen om de nierenergie te (blijven) voeden.

Wintertips voor het versterken van de nierenergie:

  • De winter is een tijd om je nierenergie weer op te laden. Doe het dan ook bewust wat rustiger aan. Niet voor niets houden sommige dieren een winterslaap en lijkt de natuur momenteel ook in een staat tussen leven en dood te verkeren. Schakel een tandje terug en duik vroeg je bed in – elk uurtje voor middennacht telt dubbel! – , slaap wat langer uit, skip die intensieve bootcamp les en probeer eens een lesje yin yoga, lees een boek, of zit gewoon een tijdje met een kop thee op de bank.
  • De natuur vraagt ons om naar binnen te keren. Om een gezonde portie zelfreflectie en te zorgen dat je jezelf niet voorbij rent / gaat rennen. Volg ik mijn hart nog? Waar knelt het? Wat kan ik veranderen? Wat maakt mij blij? Nu is de tijd om hierover na te denken. Stel jezelf daarom geregeld de vraag: ‘wat heb ik nu nodig om me goed te voelen?’
  • Reguleer stress en gooi je overvolle agenda het raam uit. Het is nooit echt een goed idee om jezelf over de kop te werken, maar in de winter zeker niet. Ook sociaal kan je wel wat gas terug nemen. Omring je door je liefsten, maar bewaar veel van je zorgzame aandacht voor jezelf. Trek je terug, lekker thuis. Zonder jezelf saai, lui of schuldig te voelen.
  • Kleed je warm. In het speciaal je oren – sinds het gehoorzintuig verband houdt met de nieren. En ook je hara – je ‘centrum’ waar o.a. de nieren huishouden – kan wel wat extra warmte gebruiken. Bind bijvoorbeeld een warme sjaal om je middel als je achter je bureau zit. Zo houd je jouw hara warm, wat een gevoel van veiligheid en geborgenheid brengt. Heel welkom in de koude wintermaanden.
  • Stem je voeding af op het seizoen. Denk: warme wintergroenten, verwarmende theeën en gevulde soepen. Bouillons getrokken uit dierlijke botten worden in deze tijd ook vaak voorgeschreven, vanwege het verwarmende, voedzame en versterkende effect op het lichaam, en in het speciaal op de botten. De kwaliteit van het bottenstelsel wordt in de Oosterse geneeskunde gekoppeld aan het functioneren van de nieren.

Leef met de winter in plaats van alleen maar in de winter

Inzicht in het winterseizoen, zoals deze door de eeuwenoude Oosterse filosofie wordt gezien, helpt om dichter bij jezelf te blijven nu de dagen koud en donker zijn. Bovendien behoedt een levensstijl in harmonie met alles dat zich aandient – zoals de winter – je van ziekte en onbehagen. Meedeinen op de golven in plaats van er tegenin te zwemmen. Zie de winter als een tijd waarin je in stilte voorbereidingen treft om in het voorjaar weer volop tot leven te komen. Net zoals Moeder Natuur dat doet.

 

Meer lezen? Ik heb deze interessante artikelen als voornaamste bronnen gebruikt:

Living according to the winter season with Chinese medicine

In harmonie met de seizoenen

 

Photo by Sven Scheuermeier

 

Deel dit bericht


2 thoughts on “Winterblues: tips vanuit het Verre Oosten”

  • Wat fijn om te lezen dat alles waar ik nu behoefte aan heb een heel logisch gevolg van dit seizoen is. Het kost me wat moeite: ik merk dat ik mezelf wel saai, lui of schuldig voel, maar dat hoeft dus helemaal niet! Maar goed dat ik voor vanmiddag spontaan dat extra yin lesje heb geboekt :).

    • Hi Amke, Ben benieuwd hoe het nu is? Want de lente staat voor ‘buiten’ ‘bloeien’ en ‘nieuw leven’, lekker veel activiteit en ideëen naleven dus. Veel plezier! 🙂

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *